Visualizzazioni dell'articolo: 53

https://www.deepl.com/ <<< TRADUZIONI PER SEMPRE, CON UN SOLO CLICK

AVVISO PER I NAVIGANTI NAUFRAGATI NEL NOSTRO BILINGUISMO NOBILE

Οι Καλαρίτες: Ένας Ζωντανός Μύθος της Πίνδου – Πολιτιστική Εκδήλωση για την Αναγέννησή Τους

Ένας Οικισμός-Θρύλος

Στις δυτικές πλαγιές της Πίνδου, σε υψόμετρο 1.150 μέτρων, στο κέντρο του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, οι Καλαρίτες από τη Ρωμαϊκή cavallari = καβαλάρηδες – ιππείς, ποιμένες με άλογα (ή λανθασμένα εξελληνισμένοι ως Καλαρρύτες = καλά τρεχούμενα νερά όπως συνέβη βεβιασμένα παντού με την εισδοχή των οθωμανικών περιοχών στο νέο ελληνικό κράτος από ημιμαθείς δασκαλάκους του χωριού, διαγωνιζόμενους για το βραβείο ετυμολογίας “Portokalos”) αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς οικισμούς του νομού Ιωαννίνων.

Με καταγωγή από τους βλάχικους καβαλάρηδες (από το αρωμουνικό “calari”, συντόμευση παραφθορά της ρωμαϊκής – ιταλικής λέξης cavallari = καβαλάρηδες – ιππείς της σημερινής ιταλόφωνης Αρωμανίας = Ρωμυλίας – Ρούμελης – Ρουμανίας), το χωριό έγραψε ιστορία ως εμπορικό και πολιτιστικό σταυροδρόμι μεταξύ Ηπείρου, Θεσσαλίας και Ευρώπης μέσω της Ιταλίας.

Οι Καλαρίτες όπως φαίνονται από το γειτονικό Συρράκο, μόλις 1,30′ πεζοπορία σε ένα καταπληκτικής ομορφιάς μονοπάτι!

«ΗΠΕΙΡΟΣ: ΤΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΩΡΙΑ ΣΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ ΖΟΥΝ ΞΑΝΑ»

Ορεινή Φυσιολατρική Εκδρομή – Πολιτιστική Αναβίωση – Διεθνής Δικτύωση

Το FILO ITALOELLENICO www.grecia.it / ΕλληνοΪταλικός Σύνδεσμος, σε συνεργασία με Τοπικoύς φορείς της Κοινωνίας Πολιτών και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, διοργανώνει μια πολιτιστική, περιβαλλοντική, φυσιολατρική και αναπτυξιακή εκδήλωση τον Ιούλιο, με στόχο:

Την αναβίωση της συνολικής, διαχρονικής ιστορικής μνήμης του χωριού.
Την προώθησή του ως προορισμού βιώσιμου τουρισμού και σταθερής οικονομίας.
Την δημιουργία ευρωπαϊκών συνεργασιών, εμπνεόμενες από επιτυχημένα μοντέλα αναγέννησης ορεινών χωριών στην Ιταλία και Ευρώπη.

«Gini vinis to locu nostros!»

που σημαίνει «Καλώς ήρθατε στον τόπο το δικό μας, να περάσουμε καλά!» μας ευχήθηκε στη βλάχικη (Ρωμαίικης – Ρωμυλίας – Ρούμελης – Ρουμανίας) διάλεκτο ο Αντιδήμαρχος Τουρισμού και Υγείας Βορείων Τζουμέρκων, κ. Γιώργος Παππάς, και κάπως έτσι ξεκίνησε το οδοιπορικό μας στα πανέμορφα Τζουμέρκα.

«Τα Τζουμερκοχώρια είναι περίπου 47 χωριά που χτίστηκαν μεταξύ 14^ου και 15^ου αιώνα και απλώνονται από τα βόρεια του νομού Άρτας έως τα νότια του νομού Ιωαννίνων. Είναι χωριά φωλιασμένα σε δάση με έλατα, πλατάνια και καστανιές, παρθένα φύση, παραδοσιακούς οικισμούς, πετρόχτιστα σπίτια, εκκλησίες, σπήλαια, καταρράκτες, συνθέτοντας ένα μωσαϊκό που ο καθένας πρέπει να επισκεφτεί τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του.» μας ανέφερε ο κ. Παππάς.

Συμπληρώνοντας πως:

«Δίπλα στα Τζουμερκοχώρια βρίσκονται τα Κατσανοχώρια που αποτελούνται από 11 χωριά, με το Καλέτζι, το Ελληνικό και τα Πλαίσια να αποτελούν τα πιο γνωστά από αυτά. Το καθένα κρύβει τους δικούς του παραδείσους που έρχονται να συμπληρώσουν ένα παζλ με κύρια χαρακτηριστικά την αγνή φυσική ομορφιά, την αλήθεια των ανθρώπων και την ανεπιτήδευτη φιλοξενία.»

Η ιστορία σε αυτόν τον εντυπωσιακό τόπο χάνεται στα βάθη του χρόνου προκαλώντας τον επισκέπτη να εξερευνήσει και να γνωρίσει κάθε πτυχή της.

Το Συρράκο, εξαιρετικής πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής ηπειρωτικής, βλάχικης ιστορικής σπουδαιότητας.

Ιστορική Αναδρομή: Από τους Βλάχους Έμπορους έως τη Φιλική Εταιρεία

Προϊστορικές Ρίζες

Στην περιοχή Άβατος, βόρεια του χωριού, σώζονται λείψανα αρχαίας οχύρωσης (πιθανώς της Αθαμανικής πόλης Άκανθα), με:
- Τείχη και πύργο από τον 4ο αι. π.Χ.
- Χάλκινο άγαλμα βοδιού (1917) και ειδώλιο.
- Κιβωτιόσχημους τάφους, που μαρτυρούν μακροχρόνια ανθρώπινη παρουσία.

Ακμή τον 18ο αιώνα

Οι Καλαρίτες έγιναν εμπορικό κέντρο, με εμπόριο:
- Υφαντών και μεταξιού από τη Θεσσαλία.
- Ακατέργαστων δερμάτων και μαλιού αιγοπροβάτων.
- Αργυροχρυσοχοϊκών έργων (όπως οι οικογένειες Βούλγαρη και άλλες είχαν εργαστήρια σε όλη την Ευρώπη).
Διατηρούσαν εμπορικούς οίκους σε Βιέννη, Τεργέστη, Κωνσταντινούπολη.

Συμβολή στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας

Πολλοί Καλαρίτες ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας έλληνες της διασποράς, καλά οργανωμένοι από την Ιταλία, και το αντιλαμβάνεται όποιος διαβάζει την τιμητική στήλη των αγωνιστών στην κεντρική πλατεία. Στην πλατεία δεσπόζει μια μαρμάρινη στήλη με ονόματα, μέλη της Φιλικής Εταιρείας και πρωτεργάτες της επανάστασης των Καλαρρυτών.

Αυτό που διαφέρει σε σχέση με άλλα ηπειρωτικά χωριά είναι η τοποθεσία της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου -χτισμένη τον 15ο αιώνα- η οποία στέκεται σε περίοπτη θέση, αντί να βρίσκεται στην πλατεία. Καθόμαστε στον κτιστό τοίχο σαν σε θεωρείο αρχαίου θεάτρου και παρατηρούμε το κεντρικό καλντερίμι πλάι στην πλατεία, όπου θα βρούμε και την πηγή που γεμίζει τα μπουκάλια μας με παγωμένο, αναζωογονητικό νερό.
Η μητέρα του αγωνιστή της επανάστασης του 1821 Οδυσσέα Ανδρούτσου, η Αγγελική Βλάχου, καταγόταν επίσης από εδώ.

Αρχιτεκτονική και Φυσικό Περιβάλλον

Τοπογραφία

Χτισμένοι πάνω σε απόκρημνη χαράδρα του ποταμού Καλαρρύτικου, με θέα:
- Τα Τζουμέρκα (2.429 μ.) και Περιστέρι (2.285 μ.).
- Το Συρράκο απέναντι (χωρίζονται από τη χαράδρα).

Δομή του Οικισμού

Κλιμακωτά πέτρινα σπίτια με πλατεία ως κέντρο κοινωνικής ζωής.
Εκκλησία Αγίου Νικολάου (από το 1480), λίγο έξω από το κέντρο.

Κλίμα και Βιοποικιλότητα

Ξηρό και δροσερό κλίμα, με πλούσια στεπόμορφη βλάστηση.
Εκτεταμένα βοσκοτόπια, που τροφοδοτούσαν την παραδοσιακή νομαδική κτηνοτροφία.

Πολιτιστική Κληρονομιά: Μουσική, Χοροί και Τέχνη

Μουσική Παράδοση

Βασικά όργανα: κλαρίνο, βιολί, λαούτο, ντέφι.
Χαρακτηριστικοί χοροί:
- Γιανκώστα (Γιάννη-Κώστα): αργός και μελαγχολικός.
- Μπαλατσός: αργός χορός στα 3/4, με τραγούδι στα βλάχικα ή ελληνικά.
  
  Κάθε χρόνο, τον Ιούλιο, ανταμώνουν οι κάτοικοι πέντε βλαχόφωνων χωριών της περιοχής (Καλαρίτες, Συρράκο, Παλαιοχώρι, Βαθύπεδο και Ματσούκι).
  
  Το γλέντι γίνεται κάθε χρόνο εκ περιτροπής σε ένα από τα παραπάνω χωριά και διαρκεί 2 ημέρες. Συμμετέχουν οι κοινότητες και οι πολιτιστικοί σύλλογοί τους, με χορευτικά συγκροτήματα, παραδοσιακά δρώμενα και αναφορές στην ιστορία, τα ήθη και έθιμα των χωριών. Ο κύκλιος χορός, ακόμη και σήμερα, διατηρεί την παλιά του μορφή, δηλαδή στον εσωτερικό κύκλο χορεύουν οι άντρες και στον εσωτερικό οι γυναίκες .

Αργυροχρυσοχοΐα

Διάσημα Ηπειρώτικα εργαστήρια από τον 18ο αιώνα, με κέντρα στη Ρώμη, Τεργέστη και τη Βιέννη.

Η Εκδήλωσή μας: Στόχοι και Πρόγραμμα

Στόχοι

Αναβίωση της πολιτιστικής ταυτότητας:
- Διεθνείς εκθέσεις για την αργυροχρυσοχοΐα και το εμπόριο.
- Μουσικές και χοροεσπερίδες με παραδοσιακά συγκροτήματα.
Βιώσιμος Τουρισμός:
- Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων πέτρινων σπιτιών ως ξενώνες.
- Ορεινές διαδρομές (π.χ. προς τον Άβατο, Συρράκο, Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων).
Οικονομική Αναγέννηση:
- Επιχειρηματικά μοντέλα (αγροτουρισμός, χειροτεχνία, βιοτεχνίες, ψηφιακός νομαδισμός).
- Συνδέσεις με Ιταλικές πόλεις (π.χ. εμπορικές οδούς Απουλίας – Βιέννης – Τεργέστης).

Πρόγραμμα

Ιστορικές εικαστικές εκθέσεις: Φωτογραφίες, έγγραφα, αρχαιολογικά ευρήματα.
Εργαστήρια: Παραδοσιακές τεχνικές (υφαντική, αργυροχρυσοχοΐα).
Συζητήσεις: Με ειδικούς για την αναγέννηση ορεινών οικισμών.
Ανάπτυξη σταθερού δικτύου συνεργασίας ευρωπαϊκών προγραμμάτων για υποδομές και κοινωνικά κίνητρα παλιννόστησης.
Μουσικοχορευτικές πολιτιστικές ημερίδες: Με ηπειρώτικες μπάντες και άλλων συνεργαζόμενων ευρωπαϊκών χωριών.

Γιατί οι Καλαρίτες Μπορούν να Γίνουν Πρότυπο Αναβίωσης

Ιστορικό πλεονέκτημα: Συνδέσεις με ευρωπαϊκά εμπορικά δίκτυα.
Φυσική ομορφία: Ιδανικός για ορειβασία και οικοτουρισμό.
Πολιτιστική ζωντάνια: Ζωντανή μουσική και χορευτική παράδοση.
Ευρωπαϊκά προγράμματα: Δυνατότητα άμεσης χρηματοδότησης μέσω αγροτικών, τουριστικών και πολιτιστικών προγραμμάτων.

Κλείνοντας: Ένας Ζωντανός Μύθος που Περιμένει να Ξαναζήσει

Οι Καλαρίτες δεν είναι απλώς ένα εγκαταλελειμμένο βουνίσιο χωριό – είναι ένας θησαυρός με παγκόσμια απήχηση που καθρεφτίζει ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής ορεινής υπαίθρου. Με σύγχρονες στρατηγικές και ευρωπαϊκή συνεργασία, μπορούν να γίνουν:

Κέντρο πολιτιστικού τουρισμού.
Πρότυπο αειφόρου αναπτυξιακού μοντέλου.
Σημείο συνάντησης Ελλήνων και Ιταλών δημιουργών.