Οι Ιταλοί Φιλέλληνες Καρμπονάροι

Visualizzazioni dell'articolo: 13

Οι Ιταλοί Φιλέλληνες Καρμπονάροι και η σκληρή πραγματικότητα κλεφτών και αρματολών Ρωμιών

Πλήθος Ιταλοί καρμπονάροι, Γερμανοί, Γάλλοι, Άγγλοι… γεμάτοι ιδανικά και ηρωικές ονειροπολήσεις, έσπευσαν στην Ελλάδα το 1821, έτοιμοι να πολεμήσουν για την απελευθέρωση του ιερού χώματος από τον Οθωμανικό ζυγό. Φαντάζονταν τους εαυτούς τους ως νέους Λεωνίδες και ήρωες σε νέες Θερμοπύλες, έτοιμοι να γράψουν νέες σελίδες δόξας Διαφωτισμού και Επανάστασης στην ιστορία.

Στην εικόνα η άφιξη του Ιταλού Φιλέλληνα αγωνιστή Giovanni Antonio Vittori (Καποδρίστρια) στο Ναύπλιο ανάμεσα σε Αρβανίτες μισθοφόρους.

Όμως, η πραγματικότητα τους περίμενε στην άλλη άκρη του δρόμου, έτοιμη να γκρεμίσει τα ρομαντικά τους οράματα. Αντί για ήρωες, τους υποδέχτηκαν οι κλέφτες και οι αρματολοί, άνθρωποι σκληραγωγημένοι από την καθημερινότητα της σκλαβιάς, με πονηριά και κυνισμό, υστεροβουλία, ωμή βία, χωρίς ενδοιασμό κανένα να αρπάξουν και να κακοποιήσουν τον καθένα στο διάβα τους.

Χωρίς δισταγμό, οι Ρωμιοί “φιλοξενούντες” τους ξένους “σωτήρες” έστησαν ενέδρα. Τους συνέλαβαν, τους λήστεψαν τα πάντα, τα όπλα, τα χρήματα, ακόμα και τα ρούχα τους. Τους γελοιοποίησαν, τους ταλαιπώρησαν, τους βασάνισαν, θεωρώντας τους θύματα βλακείας που πίστεψαν τα παραμύθια για την αρχαία Ελλάδα.

Πολλοί από τους Φιλέλληνες, απογοητευμένοι και πληγωμένοι, εγκατέλειψαν τα όνειρα τους για ελευθερία. Άλλοι, πιο σκληραγωγημένοι, με ισχυρή παιδεία και ιδεολογία, συνέχισαν τον αγώνα, ίσως όχι με το ίδιο ιδανικό, αλλά με πρακτικότητα και ρεαλισμό.

Κάποιοι, επιστρέφοντας στις πατρίδες τους, μοιράστηκαν ιστορίες για έναν άγριο, ανατολίτικο λαό, που δεν είχε καμιά σχέση με την αρχαία Ελλάδα που ονειρεύτηκαν. Η φωνή τους έσβησε, όμως η ιστορία τους έμεινε, μια σκληρή υπενθύμιση για την απόσταση του ονείρου από την πραγματικότητα και για την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης που δεν χωρά απλοποιήσεις και ονειροπολήσεις.

Ιταλοί Φιλέλληνες στην Πελοπόννησο, ήρωες για την ανεξαρτησία της σύγχρονης Ελλάδας.

Την 8 Ιανουαρίου 1828 καταφτάνει από το λιμάνι της Αγκώνας στο Ναύπλιο ο Βενετός εντεταλμένος των μεγάλων δυνάμεων κυβερνήτης του νέου, υπό δημιουργία κράτους, Giovanni Antonio Vittori, (ελληνοποιημένος με την ονομασία καταγωγής του από τη Βενετική πόλη Pula του Κάπο Ντι Ίστρια, Ιωάννης Καποδίστριας).

Περί τους εκατόν τριάντα επτά (137) Ιταλοί θα έλθουν να πολεμήσουν στην Ελλάδα και από αυτούς οι σαράντα δύο θα σκοτωθούν ή θα πεθάνουν για άλλους λόγους.

Οι πιο πολλοί είναι παλαίμαχοι των Ναπολεόνειων πολέμων ή πρωταγωνιστές των εσωτερικών αγώνων της Ιταλικής χερσονήσου. Το τάγμα των Φιλελλήνων που θα συσταθεί τον Μάιο του 1822 θα έχει δύο λόχους με αρχηγούς διαφορετικών εθνοτήτων και διοικητή έναν Ιταλό, τον Ντάνια. Λόγοι, πάλι, πολιτικής σκοπιμότητας προκαλούν δυσφορία στον ερχομό Ιταλών εθελοντών και του επαναστάτη κόμη Σανταρόζα. Σκοτώθηκε στην πτώση της Σφακτηρίας. Ο Ιταλικός φιλελληνισμός θα υπάρξει από τα πιο μακρά σε διάρκεια και ένταση φιλελληνικά κινήματα του αιώνα αφού διαδραματίζει ρόλο και πέραν της Επανάστασης του 1821 και συγκεκριμένα το 1866 και κυρίως το 1897.

Αναφέρουμε μόνο μερικούς από τους Ιταλούς φιλέλληνες που θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Οθωμανούς:

Τζιοβάνι Αντόνιο Βιττόρι, Βενετός με καταγωγή από το Κάπο Ντι Ίστρια

Μικέλε Γκράμσι – Michele Gramsci, Αρβανίτης από τη Νάπολη.

Κόμης/Συνταγματάρχης Σταράμπα – Staraba από τη Σικελία.

Τ.χης, Γκουμπερνάτι – Gubernati από το Πεδεμόντιο.

Κόμης Σαντόρρε Σανταρόζα – Santorre Santarosa από το Σαβιλιάνο της Σαβοΐας.

Τζιατσίντο Κολλένιο – Giacinto Collegno από το Τορίνο.

Πασκουάλε Τζιακομούτζι – Pasquale Giaccomuzzi από την Σαρδηνία.

Σ.χης Βιντσέντζο Πίζα Vincenzo Pisa από τη Νάπολη.

Ιωσήφ Πέκκιο (Giuseppe Pecchio) Ιταλός εκ Λονδίνου.

Φρανσουά Μπρούνο – Francois Bruno από τη Σαρδηνία.

…

Στην Πελοπόννησο όμως έδρασαν κι άλλοι πολλοί ξακουστοί Ιταλοί Φιλέλληνες καρμπονάροι, κυρίως εξορισμένοι αγωνιστές επαναστάτες, στους οποίους οφείλουμε ακόμα και την έμπνευση για το πρώτο φιλελεύθερο στην Ευρώπη Ελληνικό Σύνταγμα.

Ο Βιντσέντζο Γκαλλίνα (Vincenzo Gallina, Ραβέννα Ιταλίας, 1795[2] – Χαλέπι Συρίας, 1842), ή και Βικέντιος Γκαλλίνα ή Βικέντιος Γαλλίνας, ήταν Ιταλός καρμπονάρος, φιλέλληνας που συμμετείχε στη συγγραφή του πρώτου Συντάγματος της Ελλάδος κατά τη διάρκεια της Α’ Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου.

Ο Γκαλλίνα ήταν από τη Ραβέννα και αναφέρεται ως φιλελεύθερος δικηγόρος και έμπορος («negoziante»). Συμμετείχε στην επανάσταση των Καρμπονάρων στη Ραβέννα και αναφέρεται από τα αρχεία της Αυστριακής Αστυνομίας το 1821 ως ένας από τους τέσσερις που αποτελούσαν το Consiglio Supremo Carbonico nelle Romagne και αργότερα ότι επιτρεπόταν να ξαναμπεί στο κράτος με όρο να εμφανίζεται κάθε 24 ώρες στις αρχές.

Ο Λόρδος Βύρων τον αναφέρει σε επιστολή του στις αρχές του 1821 σαν έναν από τους αρχηγούς που συντόνιζε ο Κόμης Πιέτρο Γκάμπα. Μετά τις ταραχές της επανάστασης των Καρμπονάρων το 1821 εξορίστηκε και πήγε στην Ελλάδα με τον Λόρδο Βύρωνα και τον Κόμη Πιέτρο Γκάμπα (Conte Pietro Gamba), φίλο του Λόρδου Βύρωνα και φίλο και συναγωνιστή του ίδιου του Γκαλλίνα ο οποίος είχε και αυτός εξοριστεί.

Είναι πολλοί, δυστυχώς άγνωστοι τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό οι χώρες υποδοχής και δράσης των Ελλήνων της διασποράς της επαναστατικής περιόδου, σχεδόν όλη την Ευρώπη, παρά κάποιες εκδηλώσεις και αδελφοποιήσεις που έχουν υλοποιηθεί στο όνομά τους.

Οι καταγεγραμμένοι Φιλέλληνες αγγίζουν τους 940 και προηγούνται όσοι προέρχονται από γερμανικές χώρες (342) και ακολουθούν οι γάλλοι (196), οι Ιταλοί (137),οι άγγλοι (99) και στη συνέχεια οι ελβετοί (35), πολωνοί (30), ολλανδοί και βέλγοι (17), ούγροι (9), σουηδοί (9),ισπανοί (9), δανοί ( 8 ) και 33 άγνωστης εθνικότητας.

Ένας στους τρεις σκοτώθηκε σε μάχη ή πέθανε από κακουχίες ή τραυματισμούς.(313 από τους 940). Μεταξύ 1821-1822 φτάνουν στην Ελλάδα 489 και πέφτουν στους 64 μεταξύ 1823-1825. Από το 1825 και μετά οι αφιχθέντες φτάνουν τους 318. Οι Γάλλοι είναι δεύτεροι σε αριθμό αφίξεων (71) την πρώτη περίοδο και δεύτεροι πριν το τέλος στην δεύτερη περίοδο. Οι Άγγλοι είναι τέταρτοι σε αριθμό αφίξεων την πρώτη περίοδο (12) έρχονται πρώτοι την δεύερη περίοδο. Η αύξησης της προσέλευσης των Άγγλων εθελοντών συνδέεται με την υπεροχή του αγγλικού κόμματος και την ενεργότερη συμμετοχή της Αγγλίας στα ελληνικά πράγματα.

(Στέφανος Παπαγεωργίου, Από το γένος στο έθνος. Η θεμελίωση του Ελληνικού κράτους-1821-1862, εκδ. Παπαζήσης, σελ. 116-117)

Μαζί με την έναρξη της Επανάστασης έχουμε την έκδοση της επιθεώρησης Antologia του Vieussex στη Φλωρεντία όπου φιλοξενούνται άρθρα που συνδέουν το ελληνικό ζήτημα με έναν αγώνα για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση και με την αντίληψη πως η Ελλάδα βρίσκεται κατά κάποιον τρόπο μέσα « στον γενετικό κώδικα της Ιταλίας » προβάλλεται μια ΕλληνοΪταλική εθνική και πολιτισμική αλληλεγγύη.

Για περισσότερες πληροφορίες:
facebook.com/evangelos.alexandris.andruzzos/posts/pfbid032uNFhYMvLSdHy551TUea6oKPam5z37QnG2kjfXRsxFdwjVjoEdo7Up8MeWgDA4jql