Η Ευρώπη στα χρώματα της πίστης

Visualizzazioni dell'articolo: 21

Η Ευρώπη στα χρώματα της πίστης: Μια πολύπλοκη ισορροπία μακραίωνων αντιπερισπασμών, πολέμων, εμφύλιων, εξόντωσης σε βαθμό γενοκτονίας λαών.

Ενημερωτικό δημοσιογραφικό κείμενο για το FILO ITALOELLENICO www.grecia.it

Η θρησκευτική τοιχογραφία της Ευρώπης παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον, πλούσιο μωσαϊκό, με τα χρώματα της πίστης να ξεθωριάζουν σε ορισμένες περιοχές και να εντείνονται σε άλλες. Η Γηραιά Ήπειρος, που επί αιώνες διαμόρφωσε την ταυτότητά της μέσα από τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις, αντιμαχίες, πολέμους, κατακτήσεις, μετακινήσεις πληθυσμών και αλλαγ΄ς θρησκεύματος με την ωμή βία του σπαθιού και της πυράς, βιώνει σήμερα μια μετασχηματιστική περίοδο ειρήνης, προς μια νέα σύνθεση αλληλοσεβασμού και συνεργασίας των θρησκευτικών ιεραρχιών με τη συνδρομή των πιστών τους, Ευρωπαίων Πολιτών.

Η υποχώρηση του θρησκευτικού φανατισμού και η άνοδος του αθεϊσμού και του αγνωστικισμού είναι φαινόμενα που απασχολούν τους κοινωνιολόγους και τους θεολόγους εδώ και δεκαετίες. Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στη Βόρεια, Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, όπου ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού δηλώνει μη θρησκευόμενο. Η συντριπρική πλειοψηφία των Σκανδιναβικών κατοίκων είναι άθρησκοι, άθεοι και αγνωστικιστές, φαινόμενο που επεκτείνεται ραγδαία σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο Χριστιανισμός, αν και παραμένει η κυρίαρχη θρησκεία στην ήπειρο, έχει χάσει μέρος του ερείσματός του. Ο Καθολικισμός, αν και ισχυρός, δεν αποτελεί πλέον την αποκλειστική θρησκεία των Ευρωπαίων. Η συνύπαρξη διαφορετικών χριστιανικών δογμάτων, σε συνδυασμό με την αύξηση του μουσουλμανικού πληθυσμού, δημιουργεί ένα πολύπλοκο θρησκευτικό τοπίο σε επίπεδο συγκρούσεων πολιτισμών. Στο φαινόμενο εμπλέκονται δεύτερες και τρίτες γενιές μουσουλάνων μεταναστών, οι οποίοι αμφισβητούν την εξουσία μέσα από τη θρησκευτική τους ιδιομορφία, λόγω καταγωγής και προσέγγισης σε κοινές γειτονιές κοινωνικού περιθωρίου.

Το ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας, στο οποίο όμως κρύβονται και άλλες πολλές διεκδικήσεις ταυτότητας, εθνική, ταξική, πολιτική, σεξουαλική… αποτελεί ίσως το κεντρικό σημείο της συζήτησης. Από τη μια πλευρά, υπάρχει η ανάγκη να προστατευθούν τα δικαιώματα των θρησκευτικών μειονοτήτων, με όλες τις συνάφειες στις άλλες ταυτότητες που εκφράζονται, ενώ από την άλλη, η ανάγκη να διασφαλιστεί η ελευθερία της συνείδησης και η αποφυγή θρησκευτικού φανατισμού.

Σε αυτό το πλαίσιο, προκύπτουν μια σειρά από ερωτήματα:

Πώς μπορούν να συνυπάρχουν διαφορετικές θρησκείες σε μια κοινωνία;
Ποιο είναι το ρόλος του κράτους στη διαχείριση των θρησκευτικών ζητημάτων;
Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε την ελευθερία της συνείδησης χωρίς να θίγουμε τα δικαιώματα των θρησκευτικών ομάδων;

Η Ελλάδα, ως χώρα με ισχυρή ορθόδοξη παράδοση, ως μονοπωλιακή θρησκευτική κρατική εξουσία και η Ιταλία, με την καθολική της ταυτότητα με ειδικό καθεστώς διπλωματικής αναγνώρισης και συνεργασίας με την Ιταλική Πολιτεία, καλούνται να διαχειριστούν αυτές τις προκλήσεις, να δουν το μέλλον και να προσαρμοστούν στις κοσμογονικές αλλαγές νοοτροπίας των λαών, διατηρώντας παράλληλα τον σεβασμό στην ιστορία και την κουλτούρα τους.

Η Ευρώπη του 21ου αιώνα πρέπει να είναι μια Ευρώπη της πολυπολιτισμικότητας και της θρησκευτικής ποικιλομορφίας, της συμπερίληψης πέρα και πάνω από διακρίσεις, είτε αρνητικές, είτε θετικές με βάση τις ταυτότητες πεποιθήσεων. Η πρόκληση είναι να οικοδομήσουμε κοινωνίες όπου όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων, θα μπορούν να ζουν ειρηνικά και να εκφράζονται ελεύθερα με αμοιβαία εμπιστοσύνη, πλούσιο, σύνθετο πολιτισμό.

Απαιτείται ένας ανοιχτός και εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ των θρησκευτικών ηγετών, των πολιτικών και των πολιτών, με στόχο την επίτευξη μιας ισορροπίας μεταξύ των ατομικών δικαιωμάτων και του κοινωνικού συμφέροντος. Ο ρόλος της Κοινωνίας Πολιτών είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να κληθεί ο νομοθέτης να προσαρμόσει και διευρύνει το πλαίσιο ελευθεριών της κοινωνίας, περιορίζοντας κάθε δεσμευτική εξουσιαστική παρέμβαση των ιερατείων στη διακίνηση ιδεών, αναζήτησης αξιών, προσέγγισης των λαών με βάση τις πραγματικές ιστορικές συγκλίσεις του σύγχρονου πολιτισμού μας.

Καλείστε να συμμετάσχετε σε αυτή τη συζήτηση και να μοιραστείτε τις απόψεις σας με γόνιμο σχολιασμό.