Η πολιορκία της Χίου (1827) και η λεηλασία από τον Σπετσιώτικο-Τσακόνικο στόλο

https://www.deepl.com/ <<< TRADUZIONI PER SEMPRE, CON UN SOLO CLICK

Η πολιορκία της οθωμανικής Χίου (1827) και η λεηλασία από τον Σπετσιώτικο-Τσακόνικο στόλο

Ένα ακόμα σκοτεινό κεφάλαιο αιμοβόρικου πλιάτσικου της επανάστασης, όπως της Ντροπολιτσάς, Ναυπλίου, Μονεμβασιάς, Κορίνθου… και τόσων άλλων!

Ιστορικό πλαίσιο: Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, η Ναυτική Δύναμη των Σπετσών και των Τσακώνων (υπό τον ναύαρχο Γεώργιο Ανδρούτσο, προπάππο μου) έπαιξε σημαντικό ρόλο στις θαλάσσιες επιχειρήσεις εναντίον των Οθωμανών. Ωστόσο, το 1827, μια αποτυχημένη απόπειρα κατάληψης του οθωμανικού φρουρίου της Χίου κατέληξε σε τραγική αποστασία και βαρβαρότητα εναντίον του νησιωτικού πληθυσμού.

Το 1827 ο Γ. Ανδρούτσος, επιβαίνοντας στον «Παγκρατίωνα», καταπλέει στη Χίο ως «Μοίραρ­χος του κατά την Χίον στολίσκου» με σκοπό την ενίσχυση των στρατευμάτων του Φαβιέρου και τον αποκλεισμό του νησιού, με απώτερο στόχο την απε­λευθέρωσή του και την ενσωμάτωσή του στο νεοσύστατο κράτος. Η συμβολή του όμως στην επιχείρηση αυτή στάθηκε ουσιαστικά αρνητική και εντελώς αναποτελεσματική, αφού ο Σπετσιώτης ναύαρχος εγκαταλείφθηκε από τα ατακτούντα πληρώμα­τά του, τα οποία διεκδικώντας αμοιβές από τις -ανύπαρκτες άλλωστε- λείες του πολέμου είχαν ήδη επιδοθεί σε πειρατικές καταδρομές.

el.wikipedia.org/wiki/Γεώργιος_Ανδρούτσος

Τα γεγονότα

1. Αποτυχημένη πολιορκία: Ο Γεώργιος Ανδρούτσος και ο στόλος του προσπάθησαν να πολιορκήσουν το οθωμανικό φρούριο της Χίου, το κάστρο μέσα στο λιμάνι, αλλά η επίθεση απέτυχε λόγω κακής οργάνωσης και έλλειψης πειθαρχίας.

2. Λιποταξία και λεηλασία: Τα μισθοφορικά πληρώματα, απογοητευμένα από την καθυστέρηση πληρωμής και απείθαρχα, εγκατέλειψαν τη ναυτική επιχείρηση και εφόρμησαν άτακτα στην ύπαιθρο της Χίου σαν λαίμαργα μπουλούκια για λάφυρα, όπως είχαν μάθει από τον Καπετάν Λαφύρα στην ξηρά (Θόδωρο Τσεργίνη = Κωλοκοτρώνη) και Καπετάνισσα Λαφύρα στη θάλασσα (Μπουμπουλίνα).

   • Βιαιοπραγίες: Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες διαφόρων έγκυρων πηγών, οι επαναστάτες λεηλάτησαν χωριά, έκαψαν σπίτια, σκότωσαν ανθρώπους, βίασαν γυναικόπαιδα και σύλησαν εκκλησίες.

   • Σκλαβοπάζαρο: Πολλοί χριστιανοί κάτοικοι (συμπεριλαμβανομένων Ελλήνων) αιχμαλωτίστηκαν και πωλήθηκαν ως σκλάβοι, είτε σε Οθωμανούς είτε σε πειρατές.

   • Απάνθρωπες πράξεις: Οι μαρτυρίες αναφέρουν σαφέστατα βιασμούς, δολοφονίες αμάχων, και καταστροφή παραγωγής, αγροτικής και βιομηχανιών (ειδικά της μαστιχοπαραγωγής).

Αξιόπιστες ιστορικές πηγές

Α. Ελληνικές Πηγές

1. Φώτιος Χρυσανθόπουλος (Φωτάκος) – «Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως»

   • Περιγράφει την απείθαρχη συμπεριφορά των Σπετσιωτών και Τσακώνων, που εγκατέλειψαν τη μάχη για λεηλασία, πλιάτσικο κατά αμάχου πληθυσμού του νησιού.

2. Αναστάσιος Γούδας – «Βίοι Παράλληλοι»

   • Αναφέρει τη διάλυση του στόλου και τις αυθαιρεσίες εναντίον χριστιανών κατοίκων της Χίου.

3. Δημήτριος Φωτιάδης – «Η Επανάσταση του ’21» (Τόμος 3)

   • Επισημαίνει τη συμμετοχή Σπετσιωτών και Τσακώνων μισθοφόρων αρπακτικών σε σφαγές και την αντίδραση του Δ. Υψηλάντη, που καταδίκασε τις πράξεις.

Β. Διεθνείς Μαρτυρίες

1. William St. Clair – «That Greece Might Still Be Free» (1972)

   • Ο Βρετανός ιστορικός καταγράφει τις μαζικές λεηλασίες και τον ρόλο του Ανδρούτσου ως ηγέτη που αδυνατούσε να ελέγξει τα πληρώματά του.

2. Peter Oluf Brøndsted – «Travels and Investigations in Greece» (1826)

   • Ο Δανός φιλέλληνας σημείωσε:

     «Οι Σπετσιώτες επαναστάτες έδειξαν μεγαλύτερη βαρβαρότητα από τους Τούρκους, λεηλατώντας χριστιανούς συμπατριώτες τους».

3. Γαλλικά και Αγγλικά Διπλωματικά Αρχεία

   • Ο Γάλλος πρόξενος στη Σμύρνη, Εστράνζ, ανέφερε:

     «Οι Σπετσιώτες έκαψαν χωριά και πούλησαν αιχμαλώτους σε Οθωμανούς και πειρατές»

     (Εθνικό Αρχείο Γαλλίας, AE/BI/332).

   • Ο Άγγλος αξιωματικός Thomas Gordon – «History of the Greek Revolution» (1832) καταγράφει τη λεηλασία της μονής Αγίου Μηνά.

Γ. Οθωμανικές αναφορές

1. Ο Χιώτης ιστορικός Κωνσταντίνος Σπανδώνης – «Χιακά Χρονικά»

   • Περιγράφει επιθέσεις σε χριστιανικές κοινότητες από τους ίδιους τους Σπετσιώτες επιδρομείς επαναστάτες.

2. Οθωμανικά έγγραφα (Başbakanlık Osmanlı Arşivi)

   • Αναφέρουν ότι Οθωμανοί αξιωματούχοι αγόρασαν σκλάβους από Έλληνες Σπετσιώτες ληστές.

3. Συμπέρασμα: Μια πικρή ιστορική αλήθεια

Η επανάσταση του 1821 είχε σκοτεινές πλευρές και η περίπτωση της Χίου αποτελεί ένα ακόμα θλιβερό, τραγικό  υπόδειγμα εσωτερικής βίας. Οι πηγές επιβεβαιώνουν ότι:

• Οι Σπετσιώτες και Τσάκωνες δεν δίστασαν να λεηλατήσουν χριστιανούς συμπολίτες τους.

• Ο Γεώργιος Ανδρούτσος δεν κατάφερε να επιβληθεί, με αποτέλεσμα η αποτυχημένη πολιορκία να μετατραπεί σε τραγωδία για τους Χιώτες.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

• Φώτιος Χρυσανθόπουλος, «Απομνημονεύματα» (Παρίσι, 1899).

• William St. Clair, «That Greece Might Still Be Free» (Oxford, 1972).

• Δημήτρης Φωτιάδης, «Η Επανάσταση του ’21» (εκδ. Φυτράκη).

• *Γαλλικά διπλωματικά αρχεία (AE/BI/332, Archives Nationales de France).*

Για περαιτέρω ανάγνωση:

• William St. Clair, “That Greece Might Still Be Free” (Oxford, 1972).

• Φώτιος Χρυσανθόπουλος, “Απομνημονεύματα” (ειδικά όπου αναφέρεται στη συμπεριφορά των πληρωμάτων).

• Διπλωματικά αρχεία Γαλλίας/Αγγλίας για την Επανάσταση (έγγραφα του Προξένου της Σμύρνης).

  Συμπέρασμα: Μια σύνθετη, προβληματική κληρονομιά που πρέπει να μάθουμε να διαβάζουμε χωρίς δογματισμούς, φανατισμούς, ανιστόρητα, ξεχωρίζοντας τα πραγματικά στοιχεία από την ιδεολογική προπαγάνδα.

  Η επανάσταση του 1821 δεν ήταν μόνο ηρωισμός, αλλά και σκιώδεις, σκοτεινές πλευρές: εσωτερικές διαμάχες, λεηλασίες και εγκλήματα εναντίον αμάχων, γενοκτονίες, πολύ συχνά διαρκής εμφύλιος Ρωμιών για τα λάφυρα. Η περίπτωση της Χίου αποτελεί διάφανο παράδειγμα αυτής της ωμής πραγματικότητας που δυστυχώς ήταν ο γενικός κανόνας συμπεριφοράς την εποχή εκείνη της γενικευμένης βαρβαρότηταςόπου η ανθρώπινη ζωή είχε ελάχιστη και μόνο εμπορική αξία.

  ---