Οι γλώσσες όπως και οι άνθρωποι, διασταυρώνονται, οι πολιτισμοί ενώνονται
Ο ναυτικός όρος “απίκο” φέρει μια ενδιαφέρουσα ιστορία, διασχίζοντας αιώνες και γλώσσες, φτάνοντας μέχρι τα ελληνικά πλοία. Ξεκινώντας από την κορυφή του ορίζοντα, ας δούμε πώς εξελίχθηκε η πορεία του. Ρίζες στην Ιταλία: Η λέξη “απίκο” προέρχεται από τον ιταλικό όρο “apicale”, που σημαίνει “κορυφαίος” ή “στην κορυφή”.
treccani.it/vocabolario/apicale/
Στη ναυτική ορολογία της Ιταλίας, ο όρος “apicale” χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει το υψηλότερο σημείο του ιστού ενός ιστιοφόρου πλοίου, εκεί όπου στερεωνόταν η κορυφαία ιστιοφόρος.
Εισαγωγή στα Ελληνικά: Καθώς η ναυτική τέχνη και οι εμπορικές σχέσεις άνθιζαν μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, ο όρος “apicale” υιοθετήθηκε και στα ελληνικά. Η προφορά προσαρμόστηκε στα ελληνικά δεδομένα, μετατρεπόμενη σε “απίκο”.
Νέα σημασία στα ελληνικά πλοία: Στα ελληνικά πλοία, ο όρος “απίκο” απέκτησε μια ελαφρώς διαφορετική σημασία. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάσταση της άγκυρας, όταν αυτή είναι έτοιμη να σηκωθεί από τον βυθό, αλλά η αλυσίδα της παραμένει σε κατακόρυφη θέση.
Εικόνα έτοιμη προς έπαρση: Φανταστείτε την άγκυρα, που έχει αφήσει το βυθό και σιγά σιγά ανεβαίνει προς την επιφάνεια. Η αλυσίδα της, τεντωμένη, σχηματίζει μια κατακόρυφη γραμμή, σαν μια αόρατη σκάλα που συνδέει το πλοίο με τον βυθό. Σε αυτή την ακριβή στιγμή, η άγκυρα βρίσκεται σε “απίκο”, έτοιμη να αποδεσμευτεί πλήρως από τον βυθό και να ακολουθήσει το πλοίο στο ταξίδι του.
Συμπέρασμα: Η λέξη “απίκο” αποτελεί ένα γοητευτικό παράδειγμα της αλληλεπίδρασης γλωσσών και πολιτισμών, στην περίπτωσή μας τον κοινό από χιλιετίες ΕλληνοΪταλικό διαπολιτισμό. Ξεκινώντας από την ιταλική ναυτική ορολογία, υιοθετήθηκε και προσαρμόστηκε στα ελληνικά, αποκτώντας μια νέα, αλλά εξίσου σημαντική, σημασία στον κόσμο της ελληνικής ναυτιλίας.
Ας θυμόμαστε, λοιπόν, κάθε φορά που ακούμε ή συναντάμε τον όρο “απίκο”, το ταξίδι του από την κορυφή του ορίζοντα μέχρι τα ελληνικά πλοία, υπενθυμίζοντάς μας την πλούσια ιστορία και την αέναη σύνδεση της ναυτικής τέχνης με την εξέλιξη της γλώσσας.
Ευάγγελος Αλεξανδρής Ανδρούτσος – Fact Checker
Εκπαιδευτικός, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, εκδότης.
Σύμβουλος οργάνωσης και επικοινωνίας.
Συντονιστής διεθνών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
