Η Ξανθίππη και ο Σωκράτης: Μια ανάποδη γυναίκα παράγει ανάποδη φιλοσοφία
Ο Σωκράτης, ο μεγάλος φιλόσοφος, κάθισε αμήχανα στην πέτρα της αγοράς, κρατώντας προβληματισμένος το μέτωπό του, μαρτυρώντας μια δύσκολη νύχτα χωρίς ύπνο. Οι άλλοι περαστικοί φιλόσοφοι της αγοράς τον κοίταζαν με απορία. Τι είχε συμβεί στον άνθρωπο που υποστήριζε ότι η αρετή είναι η μόνη αληθινή ευτυχία;
«Σωκράτη, τι σ’ έχει συμβεί;» τον ρώτησε ο Πλάτων.«Αχ, Πλάτωνα, η Ξανθίππη…», απάντησε ο Σωκράτης με βαθύ αναστεναγμό. «Χθες το βράδυ, καθώς συζητούσαμε για την έννοια του αγαθού, τόλμησα να διαφωνήσω μαζί της. Η απάντησή της ήταν μια κανάτα με κρύο νερό απευθείας στο κεφάλι μου!»
Τα γέλια ξέσπασαν ανάμεσα στους παριστάμενους φιλόσοφους. Η φήμη της Ξανθίππης ως μιας γυναίκας με εκρηκτικό χαρακτήρα είχε προηγηθεί προ πολλού, ήταν γνωστή για τις εκρηκτικές της συμπεριφορές προς τον σύζυγό της. Όμως, αυτό που άκουγαν τώρα ήταν κάτι περισσότερο από μια απλή ιστορία. Ήταν μια ανατροπή των παραδοσιακών ρόλων, μια ιστορία όπου ο περίφημος φιλόσοφος της ευτυχίας, υποτασσόταν εντελώς παθητικά στην οξύθυμη σύζυγό του.
«Κι εσύ τι έκανες;» ρώτησε ο Αριστοφάνης, με μια αίσθηση παιχνιδιάρικης περιέργειας, κλείνοντας το μάτι στους άλλους.
«Τι να κάνω;» απάντησε ο Σωκράτης με ένα πικρό χαμόγελο. «Της ζήτησα συγγνώμη, φυσικά. Και υποσχέθηκα να μην ξαναδιαφωνήσω μαζί της για φιλοσοφικά ζητήματα. Άλλωστε, ποιος μπορεί να κερδίσει μια λογική διαφωνία με την Ξανθίππη;»
Οι άλλοι φιλόσοφοι ξέσπασαν σε νέα γέλια. Η εικόνα του μεγάλου Σωκράτη να υποτάσσεται σε μια γυναίκα ήταν τόσο αστεία όσο και παράδοξη.
«Αλλά, Σωκράτη,» είπε ο Πλάτων, «δεν πιστεύεις ότι αυτό είναι κάπως… όχι και τόσο αντρικό;»
«Αντρικό;» επανέλαβε ο Σωκράτης. «Πιστεύω ότι η σοφία έγκειται στο να γνωρίζεις πότε να υποχωρείς. Και η Ξανθίππη με διδάσκει καθημερινά αυτή την αλήθεια. Άλλωστε, όπως λέει και ο Ηράκλειτος: “Ο χαρακτήρας είναι ο φύλακας του ανθρώπου”. Και ο χαρακτήρας της Ξανθίππης είναι σίγουρα ένας πολύ καλός φύλακας για μένα.»
Και με τα πολλά φιλοσοφήματα με τους περαστικούς, καθώς ο ήλιος άρχιζε να δύει, ο Σωκράτης σηκώθηκε και αποχώρησε, αφήνοντας τους άλλους φιλόσοφους να σκεφτούν τα λόγια του. Ίσως η αλήθεια ήταν πιο περίπλοκη από όσο φαινόταν. Ίσως η σχέση μεταξύ του Σωκράτη και της Ξανθίππης δεν ήταν παρά μια ανατροπή των παραδοσιακών κοινωνικά παραδεκτών, συμβατικών ρόλων, μια υπενθύμιση ότι η αγάπη και ο σεβασμός μπορούν να υπερβούν κάθε κοινωνικό κανόνα της ανδροκρατικής αθηναϊκής πολιτικής οργάνωσης.
Και έτσι, ο μύθος της διαρκούς διαμάχης συμβίωσης του Σωκράτη και της Ξανθίππης συνεχίζει να ζει ως σήμερα. Μια ιστορία που μας κάνει να αναρωτηθούμε για τη φύση της εξουσίας, τη δύναμη του χαρακτήρα και την αλήθεια που κρύβεται πίσω από κάθε ιστορία αγάπης και κάθε μυστήριο συντροφικότητας, από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας το ίδιο και απαράλλαχτο, φιλοσοφικά χωρίς ερμηνεία.
Ευάγγελος Αλεξανδρής Ανδρούτσος – Fact Checker
Εκπαιδευτικός, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, εκδότης.
Σύμβουλος οργάνωσης και επικοινωνίας.
Συντονιστής διεθνών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Εκπαιδευτικός, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, εκδότης.
Σύμβουλος οργάνωσης και επικοινωνίας.
Συντονιστής διεθνών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Visualizzazioni: 4