Το τσουνάμι της Θήρας – Αμοργού: Η καταστροφή του 1956 που σημάδεψε το Αιγαίο
Στις 9 Ιουλίου 1956, στις 3:11 το πρωί, ένας καταστροφικός σεισμός μεγέθους 7,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ χτύπησε το Αιγαίο, έχοντας το επίκεντρό του νότια της Αμοργού. Ο σεισμός αυτός, ένας από τους ισχυρότερους που έχουν καταγραφεί στην περιοχή, προκάλεσε τεράστιες καταστροφές και ένα ισχυρό τσουνάμι που έπληξε πολλά νησιά του Αιγαίου, αφήνοντας πίσω του μια ιστορία τρόμου και απώλειες. Πρόκειται ακριβώς για το ίδιο επίκεντρο του σμήνους σεισμών της επικαιρότητας στην περιοχή ανάμεσα σε Αμοργό και Σαντορίνη, πάνω ακριβώς στο ρήγμα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Columbo.
el.wikipedia.org/wiki/Σεισμός_της_Αμοργού_(1956)
Η καταστροφή
Ο σεισμός προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές σε πολλά νησιά, συμπεριλαμβανομένων της Αμοργού, της Σαντορίνης, της Ανάφης, της Αστυπάλαιας, της Ίου, της Πάρου, της Νάξου, της Κάλυμνου, της Λέρου, της Πάτμου και των Λειψών. Μικρότερες ζημιές έγιναν όμως σε όλο το Αιγαίο, από την ανατολική Πελοπόννησο, βόρεια Κρήτη, δυτικές ακτές της Μικράς Ασίας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 529 σπίτια καταστράφηκαν ολοσχερώς, 1.482 υπέστησαν σοβαρές ζημιές και 1.750 ελαφρές βλάβες. Η ανθρώπινη δαπάνη ήταν επίσης μεγάλη: 53 άτομα έχασαν τη ζωή τους και 100 τραυματίστηκαν. Πολλά πλοία, βάρκες, παραλιακές κατασκευές, καταστράφηκαν.
Το τσουνάμι
Ο σεισμός ακολουθήθηκε από ένα ισχυρό τσουνάμι, που δημιουργήθηκε στη νοτιοανατολική τάφρο της Αμοργού. Τα κύματα έφτασαν σε ύψη έως και 25 μέτρα στην Αμοργό, 20 μέτρα στην Αστυπάλαια, 10 μέτρα στη Φολέγανδρο και 5 μέτρα στους Λειψούς. Το τσουνάμι έγινε αισθητό σε μια τεράστια γεωγραφική έκταση, από την ανατολική Πελοπόννησο μέχρι τη Χίο, τη Ρόδο και ακόμη και τις ακτές της Τουρκίας, όπου τα κύματα έφτασαν σε ύψη έως και 3,8 μέτρα στην ανατολική Κρήτη.
Επιστημονική έρευνα
Μια διεθνής επιστημονική ομάδα, αποτελούμενη από ερευνητές των πανεπιστημίων της Νότιας Καλιφόρνιας, του Νορθγουέστερν (Σικάγο), του Πολυτεχνείου της Άγκυρας (METU) και του Πολυτεχνείου Κρήτης, πραγματοποίησε μια λεπτομερή μελέτη για το τσουνάμι του 1956. Χρησιμοποιώντας αριθμητικά μοντέλα προσομοίωσης, η ομάδα κατέγραψε το ύψος των κυμάτων και την επίδραση του τσουνάμι σε νησιά όπως οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, την Κρήτη και τις ακτές της Τουρκίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το τσουνάμι έφτασε σε ύψη έως και 3,8 μέτρα στην ανατολική Κρήτη και έγινε αισθητό σε νησιά όπως η Τήνος, η Σύρος, η Σάμος, η Κως, η Κάλυμνος, η Ρόδος και ακόμη και σε πόλεις της Τουρκίας, όπως η Σμύρνη και ο Αλικαρνασσός.
Το μήνυμα για το μέλλον
Η μελέτη αυτή δεν αποτελεί μόνο μια αναδρομή στο παρελθόν, αλλά και μια προειδοποίηση για το μέλλον. Το Αιγαίο είναι μια σεισμικά ενεργή περιοχή και η ιστορία του τσουνάμι της Αμοργού μας θυμίζει στην τρέχουσα σεισμική επικαιρότητα της περιοχής, την ανάγκη για ετοιμότητα και αποτελεσματικά συστήματα προειδοποίησης. Η κατανόηση τέτοιων φυσικών φαινομένων είναι καθοριστική για την προστασία των ανθρώπινων ζωών και της περιουσίας σε μια ευάλωτη περιοχή όπως το Αιγαίο.
Το τσουνάμι του 1956 παραμένει μια από τις πιο σημαντικές φυσικές καταστροφές στην ιστορία της περιοχής, και η επιστημονική έρευνα γύρω από αυτό συνεχίζει να προσφέρει πολύτιμα μαθήματα για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε παρόμοιες κρίσεις στο μέλλον.
Για περισσότερες αναλυτικές πληροφορίες διαβάστε τον Τύπο της εποχής:
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=64&pageid=17410&STEMTYPE=0&CropPDF=0
Συγγραφέας: Eureka Science Moments
Πηγές: Διεθνής επιστημονική έρευνα, ιστορικά αρχεία, εφημερίδες και επίσημα στοιχεία καταστροφών.
Ευάγγελος Αλεξανδρής Ανδρούτσος – Fact Checker
Εκπαιδευτικός, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, εκδότης.
Σύμβουλος οργάνωσης και επικοινωνίας.
Συντονιστής διεθνών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
